Parlak Fikirler Fabrikası

Pınar Yazgan
4 May
5 dakikada okunur

Fikir yakalama teknikleri, beyin fırtınası yöntemleri ve yaratıcılığı artırmanın yolları burada! Kendi Parlak Fikirler Fabrikanızı kurmaya şimdi başlayın. Bazen harika bir fikir gelir aklımıza. Heyecan verici, umut dolu bir fikir… Ve sonra bir telefon çalar, bir mesaj düşer. Dönüp baktığımızda o fikir uçup gitmiştir bile...

Bu yazıda, fikirlerimizi nasıl yakalayabileceğimizi ve hangi yöntemlerle parlatabileceğimizi birlikte keşfediyoruz. Çayınızı, kahvenizi aldıysanız hemen konuya girelim.

Fikirler nereden geliyor? İlham perilerimizle kalpten bağlıyız. Ama işin bilimsel tarafı da çok heyecanlı :)

Dilerseniz önce, bir şey düşündüğümüzde beynimizde neler olduğunu hızlıca hatırlayalım. Bir şey düşündüğümüzde, nöronlarımız harekete geçer ve elektriksel uyarılar yaratırlar. Minik şimşeklere benzetebileceğimiz bu uyarılar benzer yollar boyunca seyahat etme eğilimindedir ve yolculuk boyunca nörotransmitter adı verilen kimyasallar salgılar. Orijinal ve yaratıcı bir fikir geliştirmek ise beyindeki iki tamamen farklı ağın aynı anda harekete geçirilmesini gerektirir. Frontal Lob, beynin beyin yarım kürelerinin en dış tabakası olan Serebral Korteks'in bir parçasıdır ve tüm en yüksek zihinsel işlevlerimizin gerçekleştirildiği yüksek düşüncelerin merkezidir.

Harvard Üniversitesi'nden sinirbilimci Shelley Carson, “default mode network” yani beyin boşta gezerken aktifleşen sistem üzerine yaptığı çalışmaları ile biliniyor. Carson, farklı beyin seti veya zihinsel çerçevenin yanı sıra, zihin modlarını nasıl geliştireceğimize dair ipuçlarını ana hatlarıyla"Your Creative Brain - Yaratıcı Beyniniz" adlı kitabında anlatıyor. Ve aslında hepimizin günlük hayatta yaratıcı olduğunu ve farklı zihin modları arasında kolayca geçiş yapabilen bir zihnin yeni fikirler üretmekte daha başarılı olduğunu ekliyor. Yani gündüz düşlerine dalmak, düşündüğünüzden daha yaratıcı olabilir!

Stanford Üniversitesi'nden bir başka sinirbilimci David Eagleman ve Rice Üniversitesi'nden besteci Anthony Brandt 'in, “The Runaway Species - Yaratıcı Tür” adındaki, insanlığın yaratma yeteneğinin ve dürtüsününün merkezinde ne yattığından merakla yola çıktıkları kitaplarında, beynimizin yeni fikirler üretmek için eski deneyimlerimizin küçük parçalarını yeniden harmanladığına işaret ediyorlar.

Aslında yaratıcı fikirler, bilinçli bir üretim sürecinin ürünü! Kısaca beynimiz ile İlham Perilerimizin bir takım çalışması olarak da özetleyebiliriz :) Gelelim sistemlere, tekniklere ve yöntemlere...

Fikir Yakalama Sistemleri Fikirlerinizi Yakalayın! Sistemli Olmanın Gücü.

Psikolog Robert Epstein’a göre, yaratıcı fikirlerin gelmesini beklemek yerine onları yakalamak için sistemler geliştirmek gerekiyor. Epstein, "Capturing Creativity - Yaratıcılığı Yakalamak" adlı makalesinde bu konuda dört temel fikir yakalama sisteminden söz eder:

1. Capture (Yakalayın): Fikirler genellikle aniden gelir. O anlarda hazır olmak gerekir. Epstein, en başarılı yaratıcıların, fikirlerini hemen kaydedecek bir düzene sahip olduğunu söylüyor. Önemli olan, fikir gelir gelmez, unutmadan hemen kayda almak.

2. Challenge (Meydan Okuyun): Zihninize düzenli olarak meydan okuyun. Kendinize sorular sorun, alışılmışı sorgulayın. Yeni problemler yaratmak, çözüm üretme arzusuyla yaratıcılığınızı ateşler.

3. Broaden (Genişletin): Yeni deneyimler kazanın, farklı alanlarla ilgilenin. Yeni bir kitap, farklı bir müzik türü ya da bambaşka bir kültür... Zihniniz ne kadar farklı bağlantılar kurarsa, o kadar yaratıcı olur.

4. Surround (Kuşatın): İlham verici bir ortam yaratın. Yaratıcı araçlar bulundurun. İlham veren insanlarla vakit geçirin. Fikir alışverişinde bulunabileceğiniz topluluklara katılın.

Leonardo da Vinci defterlerine her gün gözlemler, sorular ve fikirler not ederdi. Bugün hâlâ onun notlarından bilimsel ve sanatsal esinler çıkartıyoruz. Marie Curie, araştırmalarını ve deneylerini titizlikle kaydederdi. Öyle ki not defterleri hâlâ radyoaktiftir! Richard Branson, Virgin Group’un kurucusu, bir fikri unutmamak için mutlaka yazar. Shonda Rhimes, Grey’s Anatomy ve Scandal ’ın yaratıcısı, her projeye boş bir defterle başlar. Bu yazı da bir kalem ve defterle başladı. Çünkü yazmak, zihni yaratıcı akışa sokan ilk adımdır.

Pek çok başarılı insan yazmayı yalnızca bir alışkanlık değil, bir strateji olarak kullanıyor. Peki ya siz? Fikirlerinizi not edecek bir defteriniz var mı? Ya da masanızda düşüncelerinize eşlik edecek bir kaleminiz? Yoksa, belki de bu yazı, yeni bir başlangıç için beklediğiniz işaret olabilir.

Fikir Parlatma Yöntemleri  Fikirlerimiz ilk bakışta "henüz" göz alıcı olmayabilirler ve bu çok normaldir.

Beyin fırtınası teknikleri işte burada devreye giriyor. Araştırmalar, beyin fırtınası sırasında fikirleri hızlıca not almanın yaratıcılığı %20'ye kadar artırabileceğini gösteriyor. Üstelik yazmanın etkisi yalnızca yaratıcı düşünceyi tetiklemekle kalmıyor; fikirlerin büyüyüp olgunlaşmasını da sağlıyor. İşte bu yüzden defterlerimiz ve kalemlerimiz, bu fabrikanın üretim bantları gibi çalışıyor: Fikir doğuyor, sayfalarda büyüyor ve en sonunda pırıl pırıl parlayan bir ürüne dönüşüyor.

Beyin Fırtınası Teknikleri Yeni fikirler üretmenin en eğlenceli ve etkili yollarından bazıları.

Serbest çağrışım mı, SCAMPER mı? Yoksa tersine beyin fırtınası mı? Bu tekniklerin her biri farklı şekillerde yaratıcı düşünmeyi teşvik eder. Grup çalışmaları için olduğu kadar bireysel düşünme süreçlerinde de oldukça etkili olabilirler.

Serbest Çağrışım: Bir kelimeyle başlayıp akla gelen her şeyi art arda yazarak zihnin serbest akışına izin vermek. Fikirler arasında beklenmedik bağlantılar kurmayı sağlar.

Tersine Beyin Fırtınası: Bir problemi çözmek yerine, nasıl daha kötü hale getirilebileceğini sormak. Sonrasında bu olumsuzlukların tersi düşünülerek yaratıcı çözümler bulunur.

SCAMPER Tekniği: Yaratıcı düşünmeyi sistematikleştiren bu yöntem, şu 7 soruya dayanır: Substitute (Değiştir), Combine (Birleştir), Adapt (Uyarla), Modify (Değiştir), Put to another use (Farklı amaçla kullan), Eliminate (Çıkar), Reverse (Tersine çevir). Var olan bir fikri geliştirmenin etkili yollarındandır.

Beyin fırtınası esnasında not almanın öneminden bahsetmişken, not alma tekniklerine de kısaca değinmesek olmaz...

Not Alma Yöntemleri Yaratıcı düşüncenin ilk adımı onu yakalamaktır.

Ve bunu en iyi sağlayan şey not etmektir. Defterler, zihin haritaları, Cornell not alma sistemi, serbest yazma... Hangisi sizin stilinize uygunsa onu seçin. Fikirleri yazıya dökmek, onları hem görünür hem işlenebilir hale getirir. Düşünceler arasındaki bağlantıları keşfetmek de böyle mümkün olur.

Zihin Haritaları: Ana fikir ortada yer alır, dallarla bağlantılı alt fikirler açılır. Görsel hafızayı destekler, ilişkileri netleştirir. Cornell Not Sistemi: Sayfa üçe bölünür: sağda notlar, solda anahtar kelimeler/sorular, altta özet. Öğrenilen bilgiyi tekrar etmek ve pekiştirmek için idealdir.

Serbest Yazma: Zaman tutularak, durmaksızın iç dökme şeklinde yazılır. Yazım kuralları önemli değildir. Zihni boşaltmak ve yaratıcı engelleri aşmak için kullanılır. "The Artist's Way - Sanatçının Yolu" kitabının yazarı Julia Cameron ’ın "Morning Pages - Sabah Sayfaları" tekniği ile de çok benzeşir. Cameron her sabah uyanır uyanmaz üç sayfa bilinç akışıyla yazmanın yaratıcı zihni serbest bıraktığını söyler.

Yaratıcılık ve Üretkenlik El Ele İlham mı, Disiplin mi? Neden İkisi Birlikte Olmalı?

Yaratıcılık genellikle ilhamla, üretkenlik ise disiplinle ilişkilendirilir. Oysa bu ikisi birbirinin rakibi değil, ortağıdır. Günde sadece 15 dakika yaratıcı çalışmaya ayırmak bile, üretkenliğinizi artırabilir. Üstelik bu rutin zamanla bir alışkanlığa dönüşebilir. İlham beklemek yerine, üretim için ortam hazırlamak gerekir.

Bonus İpucu : Küçük Dokunuşlarla Hayatınızda Yaratıcılığa Yer Açın

İlham verici bir ortamda çalışın.
Düzenli molalar verin, doğaya çıkın.
Yeni şeyler deneyin: bir sergi gezisi, yabancı bir müzik türü ya da farklı bir kahve demleme yöntemi bile olabilir.
Egzersiz yapın, iyi uyuyun, beslenmenize dikkat edin.

Uzun lafın kısası, kendinize ve beyninize iyi bakın :)

Hemen Uygulanabilir Pratikler

Bugün bir fikir defteri edinin.
İlk parlatmak istediğiniz fikrinizi not edin!
Mini bir beyin fırtınası planlayın ve
Deneyimlerinizi ve kendi uyguladığınız teknikleri bir yorum yazarak tüm okuyanlarla paylaşın.

Belki bugün, siz de kendi Parlak Fikirler Fabrikanız için ilk adımı atarsınız. Bir defter edinirsiniz, güzel bir kalem seçersiniz. Belki ilk oturuşta sayfalarca yazmazsınız ama, buraya kadar okuduysanız en azından bir kaç cümleyle başlangıç yapabilirsiniz.

Hepsi kişiselleştirilebilir defter, not defteri ve kalem seçeneklerimize bir göz atmak isterseniz www.lopapen.com adresindeki mağazamıza bekleriz.